Hugo Claus. Een bruid in de morgen. Uitvoering als radio-hoorspel, Avro-Tros, 2015 (1955).

Een bruid in de morgen kende ik wel bij naam, maar ik had geen idee waar het over ging. Zoals ik hier dan maar moet bekennen dat ik sowieso heel slecht bekend ben met het werk van Claus. Maar nu zijn een aantal van zijn toneelstukken bewerkt als hoorspel en voor de radio uitgezonden. (Ja, het kan nog! Er gebeuren nog dingen! De cultuur is nog niet helemaal dood!)

Het is een indrukwekkend stuk. Een oudere nicht besluit dat ze met haar veel jongere neef wil trouwen. De oudere nicht heeft geld, terwijl het gezin van de jongere neef door de enigszins mislukte artistieke aspiraties van vader juist is afgegleden. Dus ziet moeder haar kans schoon; bovendien kan op deze manier misschien een einde worden gemaakt aan de wat broeierige relatie tussen broer (de neef) en zus.

Het is een toneelstuk dat gaat waarover toneelstukken moeten gaan: over de eindeloze complexiteit van menselijke relaties. Binnen twee uur worden je vijf verschillende gezichtspunten voorgeschoteld – nicht, vader, moeder, broer, zus –, die je allemaal enigszins kunt begrijpen en die tegelijkertijd allemaal benauwend en beperkt zijn. In een door en door burgerlijk milieu wordt onderhuids allerlei strijd gevoerd.

Ik houd daarvan, ik houd veel van zulke stukken die je aangrijpen: doordat iedereen evenveel gelijk en ongelijk heeft, zie je dat er geen enkele goede uitweg is, dat het allemaal moet eindigen in een tragedie.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.