Jan Weiler. Drachensaat. Reinbek: Rowohlt, 2010 (2008)

Jan Weiler. Drachensaat Vijf mensen die allemaal aan de rand van de samenleving hebben verkeerd en daar een daad hebben gepleegd die hen op de voorpagina van Bild heeft gebracht — een alcoholist die zich in Bayreuth voor zijn hoofd heeft proberen schieten, een postbode die jarenlang de post die hij niet durfde bezorgen in zijn huis heeft opgespaard, een man die negen jaar met het gemummuiceerde lijk van zijn moeder heeft samengewoond, enz. — worden door een psychiater bijeengebracht in een privé-kliniek. Hij heeft een syndroom ontdekt, dat hij naar zichzelf genoemd, heeft, het Syndroom van Zens. Mensen die niet tegen het grote maatschappelijke onrecht kunnen, dat het ware geluk alleen is voorbehouden aan een kleine groep geprivilegieerde industriëlen leiden aan dat syndroom. Uiteindelijk loopt het uit de hand: de vijf sluiten hun psychiater op en nemen wraak op de onrechtvaardige samenleving.

Drachensaat is een keiharde satire, over een samenleving waarin het leven van het individu wordt vermalen tot tv-amusement. Alle leed heeft een doel: reclametijd verkopen voor heel veel euro's. Het is een grappig boek, en tegelijkertijd een schokkend boek. Over de vernietigende macht van de tv heb ik dit jaar al twee andere romans gelezen — Via Cappello 23 van Christiaan Weijts en Ruhm van Daniel Kehlmann. Wat mij betreft snijdt Drachensaat dieper dan die andere twee. Het boek leest als een trein en bevat prachtige, speelse, passages, maar voelt veel minder aan als een spel. Weiler is echt kwaad.

Een van de dingen die het boek zo hard maakt, is ook de totale eenzaamheid van alle hoofdpersonen. Iedereen staat op zichzelf en interacteert eigenlijk nauwelijks met de anderen. Zelfs al trekken de vijf samen op om hun noodkreet te slaken, dan blijven ze nog moederziel alleen.

Dit boek was een onverwachte ontdekking. R. belde van het vliegveld van Berlijn omdat ze een cadeautje voor me wilde kopen in het boekwinkeltje. Ze noemde een paar titels en auteursnamen, die ik snel googelde, en dit kwam eruit. Ik had eerder nog nooit van Jan Weiler gehoord, maar dat komt omdat ik niet genoeg op de hoogte ben van de moderne Duitse literatuur. Zijn debuut, Maria, ihm schmeckt es nicht! was het grootste verkoopsucces onder de Duitse debuten van de afgelopen twintig jaar. Dat moet ik ook ooit gaan lezen, al is het maar omdat het over een Duitse generatiegenoot van mij gaat die met een Italiaanse vrouw trouwt.

Twee miljoen Duitsers gingen me al voor, maar ik heb een schrijver ontdekt!

Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.